Αμφιβάλω πραγματικά αν υπάρχει ένα 10% συμπολιτών μας που να καταλαβαίνει το αμερικανικό σύστημα εκλογών. Είναι μάλλον απίθανο πολλοί συμπατριώτες μας να καταλαβαίνουν τι είναι οι εκλέκτορες π.χ – στην Ελλάδα «εκλέκτορα» λέγανε παλιά τον ομοσπονδιακό προπονητή ποδοσφαίρου, τον άνθρωπο που υπάρχει για να του κάνουν υποδείξεις όλοι οι υπόλοιποι. Είναι επίσης απίθανο να γνωρίζουμε στην Ελλάδα τι είναι η Γερουσία ή πως ανανεώνεται – πόσο μάλλον όταν δεν υπάρχει Νεουσία. Κάποτε είχα προσπαθήσει να εξηγήσω σε κάποιους φίλους πως γίνεται στις ΗΠΑ να κερδίσει την προεδρεία κάποιος που έχει πάρει λιγότερους ψήφους από τον αντίπαλό του. Η κατάληξη της συζήτησης ήταν ότι «επειδή γίνονται αυτά για αυτό ο κόσμος στην Αμερική δεν ψηφίζει». Το δέχτηκα. Σε άλλες εποχές θα καταλήγαμε στο συμπέρασμα ότι οι Αμερικάνοι είναι φονιάδες των λαών – όλοι, εξαιρουμένου όποιου έρχεται στην Ελλάδα για διακοπές ή για να παίξει μπάσκετ ή για να κάνει και τα δυο ταυτόχρονα. Κι όμως χιλιάδες άνθρωποι που στην Ελλάδα αγνοούν τα πάντα για την αμερικάνικη πολιτική ήταν με τον Τραμπ.
Απο τον Καμμένο στη Σαρρή
Ο Τραμπ πρέπει να ήταν ο πρώτος πρόεδρος που είχε στην Ελλάδα τόσες συμπάθειες και μάλιστα και σε πολλούς από τους οποίους δεν το περίμενες. Ο κ. Πάνος Καμμένος πρέπει να ήταν ο πιο φανατικός υποστηρικτής του, αλλά αυτό ήταν λογικό. Όμως κι ο κ. Αλέξης Τσίπρας είχε πει ότι «αν τον δεις από κοντά δεν είναι και τόσο κακός», φράση που θυμίζει ραντεβού στα τυφλά. Κυρίως όμως ο Τραμπ άρεσε σε προσωπικότητες με δύσκολα γούστα. Θυμίζω ότι το 2018 η Εφη Θώδη είχε αποκαλύψει πως είχε πρόταση να πάει στο Λευκό Οίκο να τραγουδήσει, αποκαλώντας τον Ντόναλντ «λατρεμένο ηγέτη που θα πατήσει τα σκουλίκια». Δεν είχα πιστέψει την είδηση, αλλά κρίνοντας από πολλά που έκανε ο Τραμπ απορώ πως δεν έγινε το κοντσέρτο της Εφης. Μια άλλη τραγουδίστρια, η κ. Εφη Σαρρή, φανατική υποστηρίκτρια (όχι τυχαία) και του κ. Παύλου Πολλάκη δήλωσε πρόσφατα πως «όχι μόνο της αρέσει ο πολιτικός Τραμπ, αλλά και ο άντρας» και πως θα ήθελε να πάει να τον διεκδικήσει από τη Μελάνια που «δεν το κάνει ευτυχισμένο». Στους θαυμαστές του Τραμπ ήταν πάντα και η κ. Ραχήλ Μακρή – και γιατί η παροιμία που θέλει το Μάρτη να μην λείπει από τη Σαρακοστή περικλείει κάμποση σοφία.
Τα οράματα του μέσου Ελληνα
Στο αριστουργηματικό του βιβλίο «ο Χιονάνθρωπος» ο Τζο Νέσμπο γράφει πως οι Νορβηγοί (και οι λοιποί δυτικοευρωπαίοι) θα έπρεπε να ψηφίζουν για τον Υπουργό Αμυνας των ΗΠΑ, διότι είναι, σε τελική ανάλυση, ο Υπουργός Αμυνας του ελεύθερου κόσμου. Αν το επεκτείνουμε και πούμε πως εμείς οι πολίτες του Δυτικού Κόσμου θα πρεπε να ψηφίζουμε για τον Αμερικάνο πρόεδρο (αν και εφόσον το επιθυμούμε…) είναι βέβαιο πως στην Ελλάδα ο Τραμπ θα συγκέντρωνε μεγαλύτερο αριθμό ψήφων από τον Τζο Μπάιντεν, που αν σου έλεγαν ποιος είναι θα απαντούσες ότι είναι Αμερικάνος πλέι μέικερ που έχει παίξει στον Προμηθέα. Αν ο Μπάιντεν μοιάζει στους περισσότερους λιγότερο με βετεράνο του πολέμου του Βιετνάμ και περισσότερο με διευθυντή υποκαταστήματος τραπέζης, ο Τραμπ πάντα έγραφε ως προσωπικότητα – ίσως όχι πάντα για καλό λόγο, αλλά έγραφε.
Ο Τραμπ ενσαρκώνει πολλά από τα οράματα του μέσου Ελληνα, που περνάει ώρες στα πληκτρολόγια υπερασπιζόμενος τις μεγάλες αξίες του πολιτισμού του καιρού μας, δηλαδή τα λεφτά, το δικαίωμα στο σεξισμό, την ιερή αγανάκτηση για τα πάντα και την ισοπέδωση και το μίσος για τις πνευματικές elite. Ο καλός Ντόναλντ είναι ο πρώτος (;) Αμερικάνος πρόεδρος που δεν έκρυψε την αγάπη του για τις υπερβολές, που έκανε ό,τι μπορούσε για να αποδείξει πως είναι όχι ίδιος, αλλά χειρότερος από το μέσο λευκό Αμερικάνο, που χρησιμοποιεί το twitter για να επιτίθεται σε όποιον διαφωνεί μαζί του ακόμα και αναπαράγοντας fake news και που είχε κάθε διάθεση να μοιράσει λεφτά στέλνοντας το λογαριασμό στον επόμενο. Ο Τραμπ υπήρξε (είναι…) τόσο αντισυμβατικός, ώστε κατάφερε να πείσει τον κόσμο ότι ένας δισεκατομμυριούχος μπορεί να είναι αντισυστημικός και να τον πολεμά η άρχουσα τάξη! Πριν πέντε χρόνια, πριν τις προηγούμενες αμερικάνικες εκλογές, είχα πει σε φίλους ότι η αντίπαλός του Τραμπ, η Χίλαρι Κλίντον ήταν προσκεκλημένη στο γάμο του – ο Μπιλ δεν θα το έχανε ποτέ το γαμήλιο πάρτι γιατί η Μελάνια έχεις σίγουρα ωραίες φίλες. Μου απάντησαν «αποκλείεται γιατί ο Τραμπ είναι λαϊκό παιδί και δεν μπορεί να κάνει παρέα με τους Κλίντον».
Κάτι που υποτίμησε
Αυτή η ικανότητα του Τραμπ να περνάει σαν λαϊκό παιδί χάρη σε μια άγαρμπη συμπεριφορά είναι ο λόγος που στην Ελλάδα τον λάτρεψαν όσοι θα ήθελαν να κάψουν τη Βουλή ή να δουν πολιτικούς να φεύγουν με ελικόπτερα ή όσοι πιστεύουν ότι πολεμάνε το σύστημα πληκτρολογώντας κτλ. Τον λάτρεψαν επίσης όσοι πιστεύουν σε «ηγέτες – πατερούληδες» σαν τον Πούτιν και τον Ερτογάν π.χ που κι αυτοί τον λάτρευαν.
Και τον λάτρευαν φυσικά κι αρκετοί από όσους σιχαίνονται το political correct – όχι όλοι, αλλά όχι και λίγοι. Δεν είναι παράξενο καθώς πρόκειται για κάτι που είχε μπερδέψει απερίγραπτα και τους Δημοκρατικούς στις προηγούμενες εκλογές. Τον κατηγορούσαν π.χ ότι έχει ερωμένες και αυτός έλεγε «ναι είχα» και η δημοτικότητα του ανέβαινε. Τον δαιμονοποίησαν προσπαθώντας να τον παρουσιάσουν σαν το απόλυτο κακό, ενώ ο άνθρωπος ήταν τελικά ένας μεγάλος κλόουν. Την εκλογική ζημιά δεν την έπαθε επειδή πρότεινε στους Αμερικάνους να χρησιμοποιούν χλωρίνες και καθαρτικά κόντρα στον κορωνοϊό, ούτε γιατί απάντησε λάθος σε κάποια ερώτηση στα ντιμπέιτ: πήρε την κατρακύλα στις δημοσκοπήσεις όταν αρρώστησε, γιατί απλά πολύς κόσμος είδε στο γεγονός αυτό ότι δεν μπορεί να προστατέψει ούτε τον εαυτό του, ούτε και τους συνεργάτες του. Μια μερίδα των ψηφοφόρων πίστεψε ότι όποιος έχει μια τέτοια δυσκολία είναι κομμάτι δύσκολο να προστατεύσει τη χώρα γενικά κι αυτό ήταν μάλλον άδικο για τον Τραμπ γιατί τον ίο μπορεί να τον κολλήσει οποιοσδήποτε. Αλλά ήταν και η τιμωρία της αλαζονείας με την οποία πορεύτηκε: όπως όλοι οι αλαζόνες την πάτησε από κάτι που υποτίμησε.
Στοίχισε και πολύ ακριβά
Πολλοί αντιμετώπισαν τον Τραμπ αναλύοντας την σχέση του με τα ΜΜΕ ή προβάλλοντας την θεατρικότητα του και την επιθετικότητα του. Νομίζω ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων του πλανήτη ποτέ δεν κατάλαβε τι ακριβώς πρεσβεύει: οι περισσότεροι απλά αναρωτιόντουσαν αν φοράει περουκίνι. Η ίδια η Μελάνια όταν τον πρωτογνώρισε είχε αυτή την απορία: το ανέφερε ο ιδιοκτήτης του γραφείου ID Models κ. Τζέιμς Γκέμπλινγκ, κάποτε συνεταίρος του Τραμπ: είναι ο άνθρωπος που τους γνώρισε.
Τι θα θυμάμαι αν φύγει από το Λευκό Οίκο; Κυρίως την καταπληκτική του ικανότητα να τσακώνεται με όλο τον κόσμο. Τσακώθηκε με τους Κινέζους, με την Ευρωπαϊκή Ενωση, με τους Μεξικάνους, με τους αστέρες του ΝΒΑ, με τον Ντε Νίρο και την Μέριλ Στριπτ, με τις αμερικάνικες εφημερίδες, με το σύμπαν! Η θητεία του ήταν ένα σόου βασισμένο στις φραστικές ασυναρτησίες: οι Αμερικάνοι κλήθηκαν να αποφασίσουν αν τελικά τους άρεσε. Όσο κι αν τα γούστα τους δεν είναι υψηλού επιπέδου, το σόου κούρασε. Και ο προβληματισμός για το αν φορά περούκα στοίχισε και πολύ ακριβά.
(ΒΗΜΑgazino Οκτώβριος του 2020)
